Podczas próby wyznacza się siłę niszczącą próbkę w trakcie zginania, a następnie oblicza naprężenie niszczące. Ponieważ wytrzymałość na zginanie jest uzależniona od kształtu przekroju poprzecznego próbki, to dla każdego rodzaju próbek należy ten parametr wyliczać osohno.

Największy pod względem ilościowym rozwój tworzyw sztucznych przypadał na lata sześćdziesiąte. W latach 1960-1973 pro- ' dukcja tworzyw w świecie wzrosła około sześciokrotnie, a w Polsce- ośmiokrotnie. Do 1973 r. średnioroczne tempo wzrostu produkcji światowej wynosiło 15,5%, po czym uległo zahamowaniu na skutek kryzysu gospodarczego na przełomie lat 1973-1974 powstałego w wyniku znacznego podwyższenia cen ropy naftowej. W 1976 r. sytuacja została opanowana i rozwój produkcji wrócił do normy, chociaż następował on już wolniej niż w poprzednich latach.

Znaczenie gruźlicy jako choroby jest u kobiet o wiele większe niż u mężczyzn. Pomijając bowiem dolegliwości miejscowe i zgubny wpływ na ogólny stan zdrowia, stwierdza się u nich o wiele częściej niż u mężczyzn w przebiegu gruźlicy narządów płciowych prosówkowe rozsianie się prątków gruźlicy kończące się zgonem. Trzeba się również liczyć z możliwością łatwiejszego przedostania się bakterii gruźlicy z kobiecych narządów rodnych na otoczenie niż z narządów płciowych mężczyzny, gdyż żeński przewód płciowy zajmuje, zwłaszcza w odcinkach dolnych, dość dużą powierzchnię.

Na drugim miejscu pod względem ilości przerabianego polietylenu znajdują się wyroby wtryskowe. Metodą wtrysku wytwarza się artykuły gospodarstwa domowego, opakowania, zabawki, części dla przemysłu elektrotechnicznego, elektronicznego i maszynowe go. Duże ilości polietylenu zużywane są do powlekania przewodó elektrycznych (zwłaszcza wysokiej częstości) oraz kabli telewizyj nych i podmorskich (rys. 25). Stosuje się go również do produkc

W celu zwiększenia odporności na uderzenia w obniżonych temperaturach dodaje się do polimeru zmiękczacze. Powodują one jednak pogorszenie innych właściwości mechanicznych przy jednoczesnym zwiększeniu wydłużenia przy zerwaniu.

Trwałość termiczną polimeru można zwiększyć przez dodatek oli manganu lub miedzi, jodków lub bromków metali oraz anty- tleniaczy organicznych, na przykład amin aromatycznych. Polia- idy wprowadzone do płomienia wydzielają zapach palonego rogu. o usunięciu źródła ognia palą się dalej błyszczącym, niebieskim łomieniem, tworząc krople i nitki, podobnie jak lak do pieczęci, zięki temu, że nie wykazują toksycznego działania, można sto- sować poliamidy na wyroby stykające się bezpośrednio ze środkami spożywczymi.

Torbiele pochwy (cjistes vaginales) nie należą w ustroju kobiecym do rzadkich zjawisk, ale w wyjątkowych tylko przypadkach dochodzą do większych rozmiarów. Mają one postać tworu lub tworów – gdyż może ich występować kilka – kulistych lub jajowatych, usadowionych szeroko na bocznej lub przedniej ścianie pochwy. W bardzo rzadkich przypadkach przypominają polipy śluzowe, gdyż zwisają do pochwy na szypule. Wielkość ich odpowiada zwykle rozmiarom od ziarna grochu do pięści. Jeśli występuje ich kilka, układają się w szereg, jedna nad drugą, w linii środkowej lub w jej pobliżu. Uwypuklają się do światła pochwy pokryte tylko warstwą przesuwalnej ponad nimi błony śluzowej. Zawartość ich prześwieca przez cienką ścianę białawo, sinawo lub brunatnawo z powodu domieszki krwi, zwłaszcza jeśli guz jest większych rozmiarów. Sama torbiel robi wrażenie miękkiej, jakby niedostatecznie wypełnionej płynem. Torbiele położone w górnej części pochwy mogą wrastać w tkankę łączną przypochwową i przymaciczną sięgając czasami między blaszki więzadła szerokiego.

Schorzenie określane (i nazwą słoniowaciny sromu jest zjawiskiem rzadkim. W odróżnieniu jod słoniowaciny podzwrotnikowej,, jw której czynnikiem chorobotwór- jczym jest nitkowiec (filaria san-

Do tworzyw tańszych lub o ciemnym zabarwieniu, które nie dają się barwić na kolory pastelowe, stosuje się biel cynkową i li- topon. Obecnie do większości tworzyw sztucznych, przeznaczonych zwłaszcza na wyroby galanteryjne i codziennego użytku, stosuje się biel tytanową. Pigment ten charakteryzuje się wysoką siłą krycia, dobrą dyspersją w tworzywach oraz odpornością na działanie światła, podwyższonej temperatury i chemikaliów.

To tworzywo można otrzymać kilkoma metodami, z których najważniejszą technicznie jest metoda oparta na polimeryzacji monomeru w obecności poroforów chemicznych lub niskowrzących cieczy. W charakterze tych ostatnich stosuje się głównie eter naftowy i niskowrzące węglowodory, jak pentan, heptan itp. W wyniku polimeryzacji otrzymuje się nieporowaty polistyren w postaci granulek. Tą metodą otrzymany (nasycony poroforem lub nisko- wrzącą cieczą) polistyren jest produktem handlowym, który można przechowywać przez kilka miesięcy. Przetwórstwo granulek na wyroby gotowe prowadzi się najczęściej w dwóch etapach:

W zakresie podstawowych właściwości fizycznych tworzyw sztucznych bada się zwykle gęstość i temperaturę płynięcia polimeru oraz chłonność wody przez tworzywo.